بررسی غلظت فلزات سنگین در خاک اکوسیستم های زراعی انگور ملایر

آلودگی خاک به فلزات سنگین از مهم¬ترین مشکلات محیط¬زیستی در سراسر جهان است. از آنجایی که این فلزات توسط گیاه و میوه جذب و به انسان منتقل می¬شوند، این مسأله در مورد خاک¬های زراعی و باغی جدی¬تر است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک باغات انگور واقع در دشت ملایر در سال 1391 صورت گرفت. در این مطالعه از روش نمونه¬برداری تصادفی استفاده شد و در مجموع 25 نمونه خاک سطحی از عمق 20-0 سانتی¬متری از منطقه مورد مطالعه جمع¬آوری شد. آنالیز نمونه¬ها توسط دستگاه HR-CS AAS به روش شعله انجام شد. میانگین غلظت مس، سرب و روی در خاک باغات انگور ملایر به‌ترتیب 7/36، 6/91 و 54 میلی گرم بر کیلوگرم بود که این مقادیر از میانگین جهانی و مقادیر پوسته زمین برای این فلزات کمتر هستند. نتایج نشان داد که بین مس و روی، مس و سرب، سرب و روی و نیز بین اسیدیته و هدایت الکتریکی همبستگی مثبت و معنی¬داری وجود داشت. به نظر می رسد در کنار منابع زمین شناسی و مواد مادری خاک، کودهای حیوانی و شیمیایی منبع ورود سرب، مس و روی به خاک تاکستان ها هستند. همچنین قارچ کش های مسی در افزایش غلظت مس با توجه به کاربرد گوگرد به‌عنوان قارچ کش نقش چندانی ندارند. در حال حاضر این خاک ها از نظر آلودگی خاک به فلزات سنگین در معرض خطر جدی نمی‌باشند.